จัดพอร์ตการลงทุน กระจายความเสี่ยงเพื่อให้พอร์ตแข็งแกร่ง!

จัดพอร์ตการลงทุน (Portfolio Management) กระจายความเสี่ยงเพื่อให้พอร์ตแข็งแกร่ง! จัดพอร์ตการลงทุน (Portfolio Management) .. ก่อนที่ผู้อ่านจะตัดสินใจ เปิดพอร์ตหุ้น หรือ พอร์ตการลงทุนอื่นๆ หากจะพูดถึงการลงทุน จะปฏิเสธการพูดถึง “ความเสี่ยงในการลงทุน” (Risk Management) ได้อย่างไร .. พอร์ต (Portfolio) อยาก ลงทุน ใน ตลาดหุ้น อยากเล่น หุ้น หุ้นไทย อยากจัดพอร์ตการลงทุน หรือ ลงทุนกองทุนไหน .. อยาก บริหารจัดการทรัพยสินย์ (Asset Management) ของตัวเอง

จัดพอร์ตการลงทุน (Portfolio Management) กระจายความเสี่ยงเพื่อให้พอร์ตแข็งแกร่ง!

ก่อนที่ทุกท่านจะตัดสินใจ เปิดพอร์ตหุ้น หรือ พอร์ตการลงทุนอื่นๆ เพราะแน่นอน คนเราทุกคน อยากรวย อยากหาเงิน หรือหาวิธีที่จะ ทำอย่างไรให้รวย อยากมีวิธีและแนวทาง “บริหารทรัพย์สิน” (Asset Management) ของตนเองหากจะพูดถึงการลงทุนและผลตอบแทนนั้น จะปฏิเสธการพูดถึง “ความเสี่ยงในการลงทุน” ได้อย่างไรกัน แล้วความเสี่ยงเหล่านั้นคืออะไร .. แล้ว การกระจายความเสี่ยง คือ อะไร และมันสำคัญอย่างไรบ้าง เราไปเริ่มศึกษากันเลย

รู้จักความเสี่ยงก่อน .. จัดพอร์ตการลงทุน

“ความเสี่ยง” คือ ปัจจัย รวมถึงสถานการณ์ต่างๆ ที่อาจจะส่งผลถึงการลงทุนของเราให้เปลี่ยนแปลงไปในทิศทางลบ หรือ ส่งผลในทางที่ไม่ดี และอาจส่งผลให้ภาพรวมผลตอบแทนในการลงทุนของเราไม่เป็นไปตามเป้าหมายที่เราคาดหวังไว้

สำหรับ “ความเสี่ยงของการลงทุน” หากจะอธิบายให้ผู้อ่านเห็นภาพและเข้าใจง่ายๆ และขออธิบายให้มุมมองผู้เขียนเอง จะแบ่งออกเป็น 2 ส่วนหลักๆ คือ ความเสี่ยงที่เป็นรูปแบบ และ ความเสี่ยงที่ไม่เป็นระบบ

ความเสี่ยงที่เป็นระบบ (Systematic Risk) เป็น ความเสี่ยงที่มีผลกระทบกับภาพรวมของทั้งตลาด ทั้งระบบ ทุกธุรกิจต่างได้รับผลกระทบด้วยกันทั้งสิ้น สาเหตุหลัก ๆ เกิดจากปัจจัยภายนอกที่อยู่นอกเหนือการควบคุม เช่น วิกฤตเศรษฐกิจ อัตราเงินเฟ้อ สงคราม การก่อการร้าย ความเสี่ยงเหล่านี้ส่วนมากจะไม่สามารถป้องกันได้ แต่ทางที่ดีที่สุดคือ ต้องมีการวางแผนฉุกเฉิน เผื่อใจเตรียมรับสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นแบบนี้ เพื่อป้องกันให้เราเผชิญผลกระทบให้เหลือน้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้

ความเสี่ยงอีกประเภทหนึ่ง คือ ความเสี่ยงที่ไม่เป็นระบบ (Unsystematic Risk) เช่น ความเสี่ยงที่เกิดจากการดำเนินงาน ซึ่งเป็นความเสี่ยงเฉพาะของบริษัท หรือ อุตสาหกรรมใดอุตสาหกรรมหนึ่ง สามารถเกิดขึ้นจากทีมผู้บริหารที่ขาดคุณภาพ การบริหารงานและนโยบายที่ผิดพลาด สภาวะการแข่งขันที่รุนแรงในตลาดในแต่ละอุตสาหกรรม หรือในแต่ละธุรกิจ ความเสี่ยงทางการเงิน ความน่าเชื่อถือทางการเงิน ซึ่งสามารถเกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเงินทุนของกิจการ การใช้เงินกู้ผิดวัตถุประสงค์ เป็นต้น โดยเราจะสามารถลดความเสี่ยงประเภทนี้ให้น้อยลงได้ด้วยการกระจายการลงทุนไปในหลายๆ ธุรกิจหรือหลายๆ อุตสาหกรรม

ทำไมถึงต้อง “กระจายความเสี่ยง” (Risk Management) ด้วยหล่ะ ?

การบริหารจัดการความเสี่ยงในการลงทุน ซึ่งโดยรวมเราจะขอเรียกสั้นๆว่า “การจัดพอร์ตการลงทุน” จะช่วยให้นักลงทุน ผู้ลงทุน สามารถผ่านสถานการณ์และสภาวะที่เกิดความไม่แน่นอนได้อย่างดี หรือบางครั้งก็ช่วยลดโอกาสที่จะทำให้พอร์ตการลงทุน หรือ พอร์ตหุ้น ของเราสูญเสียมูลค่าอย่างหนัก หรือการลดความเสี่ยงในการลงทุนในหลักทรัพย์ หรือประเภทการลงทุนในการลงทุนหนึ่งเพียงวิธีการ หรือช่องทางเดียวนั่นเอง

การ “จัดพอร์ตการลงทุน” (Portfolio Management) อย่างไรดี ?

ในการจัดพอร์ตการลงทุน ไม่สามารถระบุออกมาเป็นสูตรตายตัว หรือ สูตรสำเร็จได้ เพราะขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคลที่จะยอมรับความเสี่ยงที่ต้องเผชิญอยู่ที่ระดับไหน รวมถึง ความรู้ ความสามารถ ความเข้าใจของแต่ละคนก็แตกต่างกันไป

ในบทความนี้ ผู้เขียนขอสมมติ และยกตัวอย่าง “พอร์ตการลงทุน” ดังภาพ เพื่ออธิบายสร้างความเข้าใจ

สมมติว่า ผู้เขียนมีเงินเพื่อการลงทุน อยู่จำนวนหนึ่ง ผู้เขียนยอมรับความเสี่ยงได้ค่อนข้างสูง (ซึ่งการประเมินตนเองถึงระดับในการยอมรับความเสี่ยง สามารถประเมินได้ที่ [แบบทดสอบความเสี่ยงที่ยอมรับได้ – Set.or.th]) ผู้เขียนจึงเลือกจัดพอร์ตการลงทุนแบบ หุ้น 70% ฝากประจำ 20% และ กองทุน 10% (ตามภาพ)

ในกรณีที่ ตลาดหุ้น เกิดสภาวะที่ไม่แน่นอนและผันผวนอย่างมาก ราคาหลักทรัพย์ปรับตัวลดลงอย่างมากจาก ความเสี่ยงที่เราสามารถคาดการณ์ ติดตามได้ มีรูปแบบของการเกิดซ้ำๆ

เช่น การปรับตัวของราคาทอง การปรับตัวของราคาน้ำมัน การปรับตัวของอัตราดอกเบี้ย หรือ การปรับขึ้น/ลดอัตราดอกเบี้ยของ เฟด หรือ ธนาคารกลางสหรัฐ สถานการณ์เหล่านี้ เกิดขึ้นเป็นวัฐจักรของมัน

และจะส่งผลต่อการลงทุนโดยตรง ขณะเดียวกันทำให้ผู้ลงทุนสามารถคาดการณ์ ประเมินผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นได้ และคลายความกังวลได้ในเวลาอันสั้น รวมถึงรู้ขอบเขตความเสี่ยงแล้วว่า สามารถรับได้ขนาดไหน ทำให้สามารถตัดสินใจต่อได้ทันที

หรือ ความเสี่ยงที่เราไม่สามารถคาดเดาได้เลย หรือไม่สามารถประเมินผลกระทบได้ในช่วงเวลาอันสั้น เช่น อยู่ดีๆตลาดหุ้นก็ปรับตัวลดลงในภาพรวมของทั้งตลาดจากความกังวลจากปัจจัยบางอย่างที่ยังไม่ได้คำตอบชัดเจน

เช่น ข่าวลือเรื่องการปฏิวัติ ซึ่งเป็นความเสี่ยงที่คาดเดาไม่ได้ อาจทำให้นักลงทุนลังเล เกิดความกังวล และส่งผลต่อกิจกรรมการลงทุนในภาพรวมได้ หรือปัญหาอุทกภัยที่เกิดน้ำท่วมโรงงานในเขตพื้นที่นิคมอุตสาหกรรมหลักของประเทศ

ที่ไม่สามารถประเมินมูลค่าความเสียหายได้ในทันที ก็จะเกิดสภาวะความกังวลจากปัจจัยเหล่านี้ ว่าจะต้องใช้เวลานานเท่าไหร่ในการฟื้นฟู หรือ จะกระทบกับเศรษฐกิจขนาดไหน ความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงนโยบาย เป็นต้น

ในขณะเดียวกัน พอร์ตการลงทุนของผู้เขียนยังมีส่วน ฝากประจำอีก 20% ที่ได้รับผลตอบแทนอยู่ที่ 1.xx % ต่อปี และแน่นอนกองทุนบางตัวผูกอยู่กับดัชนีของราคาหลักทรัพย์บางกลุ่ม บางตัว บางอุตสาหกรรม หากท่านมีกองทุนประเภทนี้อยู่ด้วย

เมื่อตลาดหลักทรัพย์ หรือ ตลาดหุ้น ผันผวน โอกาสที่มูลค่าของกองทุนของท่านจะปรับตัวลดลงตามไปด้วย แต่หาก กองทุน 10% เป็นกองที่ที่ผลตอบแทนสูง ความเสี่ยงปานกลาง ย่อมทำให้ผู้ลงทุนสามารถได้รับผลตอบแทนเพิ่มเติม และช่วยลดความสูญเสียลงได้

ผู้เขียนพูดถึงกรณีที่ราคาและมูลค่าหลักทรัพย์ในการลงทุนของท่านลดลง ซึ่งหลายๆท่านที่ไม่ได้ลงทุนแบบเน้นคุณค่า เช่น กลุ่มนักลงทุนแบบเน้นสร้างผลกำไร อาจจะรายไตรมาส รายเดือน รายวัน หรือบางครั้ง รายชั่วโมง ย่อมกังวลกับการที่ปรับตัวของราคาและมูลค่าของหลักทรัพย์ หากแต่นักลงทุนคุณค่าจะมองที่ภาพรวมของผลตอบแทนเป็นหลัก

ซึ่งหากผู้อ่านทุ่มสุดตัวไปกับการลงทุนที่เสี่ยงมากเกินไป ก็อาจจะทำให้มีความเสี่ยงที่จะสูญเงินลงทุนจำนวนมาก หากเกิดกรณีที่การลงทุนนั้นผันผวนมาก ในทางกลับกัน หากเลือกลงทุนกับการลงทุนที่ความเสี่ยงต่ำเพียงอย่างเดียวทั้งหมด ก็อาจทำให้ได้รับผลตอบแทนที่น้อย และการไปถึงเป้าหมายจะใช้เวลาที่นานขึ้น กว่าการที่ลงทุนที่ได้ผลตอบแทนสูง และความเสี่ยงสูง

ยกตัวอย่าง เช่น การตั้งเป้าหมาย มีเงิน 100,000 บาทในเวลา 3 ปี อาจต้องให้การวางแผนการเงินที่ผสมผสานทั้งแบบผลตอบแทนต่ำ-ความเสี่ยงต่ำ เช่น หุ้น, พันธบัตร, บัญชีฝากประจำ, และผลตอบแทนสูง-ความเสี่ยงสูง เช่น กองทุนรวมหุ้น, หุ้น เป็นต้น

อ่านเพิ่มเติม:
–กองทุนประกันสังคม ซื้อหุ้นแพง จนขาดทุน จริงหรือไม่?
–กบข. ขาดทุน? .. ผลตอบแทน กองทุนบําเหน็จบํานาญข้าราชการ เป็นอย่างไรบ้าง

แล้วในการลงทุนแต่ละประเภทต้องกระจายความเสี่ยงด้วยหรือไม่ จำเป็นต้อง จัดพอร์ตหุ้น หรือไม่?

หากให้ผู้เขียนแนะนำ ผู้เขียนแนะว่า ควรกระจายความเสี่ยงในการลงทุนในหุ้น หรือ จัดพอร์ตหุ้น ด้วย เพราะ หุ้นแต่ละตัว มีความแตกต่างกันทั้งรูปแบบและขนาดของกิจการ ลักษณะสินค้า กลุ่มอุตสาหกรรม ความแข็งแกร่งทางธุรกิจ ทำให้มีโอกาสและความเสี่ยงทางธุรกิจที่แตกต่างกัน ย่อมมีโอกาสที่จะผันผวนแตกต่างกัน กล่าวคือ ในบางครั้งกลุ่มอุตสาหกรรมนี้เผชิญกับปัญหาจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายทางเศรษฐกิจ การเปลี่ยนแปลงราคาสินค้า หรือการเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ย แต่กลับเป็นผลดีกับบางอุตสาหกรรม หรือบางครั้ง อาจจะไม่ส่งผลใดๆกับอุตสาหกรรมนั้น ๆ เราจึงสังเกตได้ว่า บางครั้ง เวลาที่ตลาดหุ้นมีการปรับตัวขึ้น หรือปรับตัวลงในแต่ละวัน จะมีหุ้นบางตัวที่ราคาปรับตัวลดลง แต่บางตัวกลับปรับตัวเพิ่มขึ้น

ดังนั้น เราจึงควรกระจายการลงทุนให้กระจายตามกลุ่มอุตสาหกรรม อาจจะเลือกตัวหุ้นมา 1-2 ตัวจากกลุ่มอุตสาหกรรมนั้น ๆ โดยเราอาจจะเลือกลงทุนในหุ้นหลาย ๆ อุตสาหกรรม เพื่อลดความเสี่ยงจากปัจจัยที่ส่งผลต่ออุตสาหกรรมใดอุตสาหกรรมหนึ่ง

ผู้เขียนแนะนำให้ลงทุนในหุ้นสัก 3-5 ตัว โดยอาจจะแบ่งเป็น 5 อุตสาหกรรมเลยก็ได้ อุตสาหกรรมละ 1 ตัว ที่ต้องมี 3-5 ตัวสำหรับมือใหม่นั้น เพราะ จะทำให้นักลงทุนมือใหม่ สามารถติดตาม สังเกต แก้ไข ปรับปรุง จัดพอร์ตการลงทุน ของตนได้อย่างทั่วถึง ไม่น้อยเกินไป และไม่เยอะมากจนเกินไปจนไม่สามารถติดตามและตัดสินใจได้ทัน ที่สำคัญ ผู้เขียนไม่แนะนำให้ลงทุนในหุ้นเพียงตัวเดียว แล้วทุ่มหมดหน้าตัก เพราะเหตุผลที่กล่าวไปแล้ว

โดยสรุป การจัดพอร์ตการลงทุน นอกจากจะช่วยให้เราสามารถกระจายความเสี่ยงได้แล้ว การกระจายความเสี่ยงนั้นจะช่วยลดอัตราการสูญเสียมูลค่าโดยรวมของพอร์ตการลงทุนของเราโดยรวมได้ อีกทั้งนอกจากจะช่วยลดความเสี่ยงแล้ว ยังช่วยให้เรามีผลตอบแทนหลายๆช่องทาง กล่าวคือ แม้มูลค่าพอร์ตจะผันผวนไปตามสภาวะตลาดที่เปลี่ยนแปลง แต่อัตราผลตอบแทนโดยรวมของเรายังอยู่ในระดับที่เราพึงพอใจ เป็นแนวคิดของผู้เขียนที่มีต่อการลงทุนระยะยาวของตนเอง